Nieuwsmail oktober 2012
In volle vaart doorgaan
‘Onze ambitie is duidelijk: één samenhangende Omgevingswet die gebiedsontwikkeling stimuleert in plaats van remt en die daarbij de kwaliteit van de leefomgeving borgt. Een wet waarin het Rijk staat voor de nationale belangen en waarin regio´s zoveel mogelijk ruimte hebben om zelf beslissingen te nemen.’
Dat zei Melanie Schultz van Haegen, minister van Infrastructuur en Milieu over de nieuwe Omgevingswet op het gelijknamige congres op 12 september (verkiezingsdag), georganiseerd door de Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling TU Delft.
Ze zei verder: ‘Een wet die zo simpel mogelijk is, voor iedereen te begrijpen en niet alleen voor juridische bollebozen. Ik vind dat deze ingezette beweging in volle vaart door moet gaan. Ik heb mijn best gedaan om het wetgevingsproces niet te politiseren. Ongeacht politieke kleur moet het volgende kabinet hier mee verder gaan.’
Bekijk hier de gehele speech van minister Schultz
Bekijk hier het verslag van het congres
VVM organiseert Dag van de Omgevingswet
Op 9 oktober organiseert de VVM, het netwerk van milieuprofessionals, de eerste Dag van de Omgevingswet. Veel activiteiten en workshops rondom de ontwikkeling van de Omgevingswet staan op het programma. De dag vindt plaats tijdens de Milieuvakbeurs die van 9 tot en met 11 oktober 2012 wordt gehouden in de Brabanthallen in Den Bosch.
De ‘Dag van de Omgevingswet’ bestaat uit plenaire onderdelen en sessies met verschillende invalshoeken en onderwerpen: niet alleen de Omgevingswet zelf komt aan bod, ook onderwerpen als de status van de aanvrager in de Omgevingswet, digitalisering, de rechtsbescherming in de periode voor de WABO, in 2012, in 2014 en in 2018.
Het volledige programma van de ‘Dag van de Omgevingswet’ staat op de website van de VVM (knop ‘Activiteiten’). Informatie over de Vakbeurs Milieu 2012 is hier te vinden.
Informatiebijeenkomst ‘Water en de Omgevingswet’
Op 7 november 2012 organiseren het interdepartementale programma Eenvoudig Beter en de Unie van Waterschappen een informatiebijeenkomst ‘Water en de Omgevingswet’. Centraal staat de huidige stand van zaken over de Omgevingswet. De bijeenkomst is bedoeld voor professionals van waterschappen, belangenorganisaties en bedrijfsleven werkzaam in het domein water. De bijeenkomst vindt plaats in Amersfoort. Als u tot de doelgroep behoort, kunt u zich aanmelden door middel van een mail aan daniella.altman@minienm.nl.
Bijeenkomst voor bestuurders op de Dag van het omgevingsrecht
15 November, de Dag van het omgevingsrecht, zal niet onopgemerkt voorbij gaan. Aandacht aan het omgevingsrecht zal worden besteed in de vorm van een middagbijeenkomst voor bestuurders, georganiseerd door VNG, IPO, Unie van Waterschappen en de programmadirectie Eenvoudig Beter van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Minister Schultz zal de stand van zaken rond de Omgevingswet toelichten en vertegenwoordigers van de koepels zullen vanuit hun eigen achtergrond daarop inspringen. Doel van de bijeenkomst is ook om met elkaar te praten over hoe het gedachtegoed van de Omgevingswet nu al in de praktijk kan worden gebracht en elkaar daarbij te inspireren.
Oplossingen voor dilemma’s
Sinds een aantal weken zijn vier themawerkgroepen, bestaande uit ambtenaren van verschillende ministeries die betrokken zijn bij de totstandkoming van de Omgevingswet, bezig met een verdiepingsslag in het wetgevingstraject. Dit alles onder de noemer van EIO, de Extra Impuls Omgevingswet, en onder regie van de voorzitter van de Interdepartementale Commissie voor Infrastructuur en Milieu (ICIM, ambtelijk voorportaal voor ministerraad) en secretaris-generaal van het ministerie van I&M, Siebe Riedstra. Het tijdelijke traject beslaat zo’n 6 weken en loopt naast het bestaande wetgevingsproject.
De energie van de EIO-groepen is gericht op oplossingen voor een aantal dilemma’s, zowel inhoudelijk als beleidsmatig. Er zijn vier thema’s benoemd waarop de werkgroepen zich richten: ambitie, integratie, flexibiliteit en vermindering van regeldruk. Er moeten antwoorden komen op een aantal concrete vragen.
Voor elk van de vier thema’s is een trekker benoemd. Deze directeuren zijn afkomstig van verschillende ministeries; niet alleen van I&M, maar ook van EL&I en BZK.
Eén loket voor onderzoeksgegevens
Minister Schultz-van Haegen heeft onlangs het RIVM-rapport ‘Gegevensverkenning Omgevingswet’ in ontvangst genomen. Dit rapport werd opgesteld naar aanleiding van de adviezen die de Adviesgroep Verkeer en vervoer en de Raad van State over de voorgenomen Omgevingswet hebben uitgebracht. Uitgangspunt was dat verbeterde beschikbaarheid, bruikbaarheid en betrouwbaarheid van gegevens over de leefomgeving zou bijdragen aan het terugbrengen van onderzoekslasten en eenvoudiger, betere besluitvorming.
Het RIVM concludeert dat al veel gegevens beschikbaar zijn, maar dat deze niet altijd overzichtelijk, eenvoudig bereikbaar en bruikbaar zijn. Voor de lange termijn wordt geadviseerd om toe te werken naar één ingang voor het bereiken van de gegevens. Voorts wordt geadviseerd om de mogelijkheden van een college of platform van Gegevensautoriteiten Leefomgeving te verkennen, zodat nadere afspraken kunnen worden gemaakt over de kwaliteitsborging van de gegevens. Via een initiatiefgroep met de belangrijkste stakeholders zou dit platform of college nader kunnen worden bezien.
In haar reactie op de aanbieding vraagt de minister het RIVM het voortouw te nemen en het voorzitterschap van een initiatiefgroep van belanghebbende op zich te nemen. Minister Schultz: “Hierbij kan het helpen om in deze fase nog niet de term gegevensautoriteit te gebruiken. Dit suggereert namelijk dat één partij boven een andere partij komt te staan en dat leidt tot weerstand in plaats van meewerken. Ik geloof vooral in een samenwerkingsverband van gelijkwaardige partijen dat ervoor zorgt dat alle informatie in een oogopslag te vinden is.”
Bekijk hier het RIVM-rapport ‘Gegevensverkenning Omgevingswet’ en de gehele speech van minister Schultz.
Herziening omgevingsrecht voor flexibiliteit stedelijke gebiedsontwikkeling
Op maandag 24 september bracht het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) de Balans van de Leefomgeving uit. In deze balans wordt gepleit voor herziening van het omgevingsrecht ten gunste van flexibiliteit in stedelijke gebiedsontwikkeling.
Het PBL constateert dat door de crisis – maar ook door demografische en sociaal-geografische ontwikkelingen – de omstandigheden rond stedelijke gebiedsontwikkeling veranderen. Er wordt daarom gezocht naar nieuwe verdienmodellen om de stilgevallen bouwproductie weer vlot te krijgen en ruimtelijke kwaliteit te realiseren waar dat niet meer uit de opbrengst van winstgevende projectonderdelen te bekostigen is. Vergrijzing, groei, krimp en grotere regionale verschillen in het algemeen, zorgen bovendien voor een grotere diversiteit aan opgaven en daarmee aan een grotere vraag naar maatwerk en een flexibel ruimtelijk instrumentarium om dat maatwerk te leveren.
Het PBL meent dat het huidige omgevingsrecht met milieunormen in het algemeen goed werkt. Desondanks biedt de herziening van het omgevingsrecht volgens het planbureau handvatten om problemen bij het (her)ontwikkelen van (stedelijke) gebieden aan te pakken. Bijvoorbeeld door:
gemeenten te stimuleren om waar nodig partijen meer te bewegen tot oplossingen voor complexe of vastgelopen gebiedsontwikkelingen. Dit kan worden bevorderd door decentrale overheden meer ruimte te geven om de over-all kwaliteit van de lokale leefomgeving te verbeteren;
plannen voor gebiedsontwikkeling in de ontwerpfase globaal in te vullen en de details pas bij de einduitwerking mee te nemen, afhankelijk van de ontwikkelingen in de loop der jaren.
Met de Crisis- en herstelwet (Chw) en straks de Omgevingswet wordt op beide thema’s ingehaakt. In de aangewezen ontwikkelingsgebieden van de Chw wordt al ervaring opgedaan met grotere afwijkruimte voor lokale bestuurders. Globaal en flexibel bestemmen moet onder meer eenvoudiger worden met de omgevingsverordening en -vergunning uit de Omgevingswet.
Bekijk hier de website van het PBL.
Minister Schultz op bezoek bij 50e project Crisis- en herstelwet in Veghel
De herontwikkeling van het CHV-terrein in Veghel is het 50e project dat met behulp van de Crisis- en herstelwet wordt gerealiseerd. Minister Schultz van Haegen bracht 19 september een bezoek aan Veghel om de herontwikkeling van het bedrijventerrein te bekijken.
“De Crisis- en herstelwet biedt oplossingen voor projecten die zijn vastgelopen, of om experimenten mogelijk te maken. Wetgeving moet ertoe dienen zaken mogelijk te maken, in plaats van zaken onmogelijk te maken. Als ik hier het 50ste project bekijk, dan ben ik blij dat het parlement heeft besloten dat de Crisis- en herstelwet de komende jaren van kracht blijft, tot zij wordt opgenomen in de nieuwe Omgevingswet,” aldus minister Schultz.
Van bedrijventerrein naar cultureel centrum
De minister kreeg een rondleiding over het CHV-terrein, een markante locatie aan de Veghelse haven. Het bedrijventerrein is genoemd naar de Coöperatieve Handelsvereniging (CHV) die in 1915 een nieuwe grote inrichting met maalderij en veekoekenfabriek bouwde. In de jaren erna is het complex regelmatig uitgebreid en verbouwd. Beeldbepalend element op het terrein is een grote graansilo, die inmiddels rijksmonument is. Veghel heeft grote plannen met het terrein, waarbij behoud, restauratie en herontwikkeling van de silo en andere fabrieksgebouwen uitgangspunt zijn. Het wordt een cultureel centrum met theater, poppodium, bioscoop, restaurants, een hotel en andere bedrijvigheid, met de ‘Foodacademy’ als kloppend hart.
Veghel heeft de Crisis- en herstelwet gebruikt voor de aanwijzing tot ontwikkelingsgebied. Ook is het gebied aangewezen als innovatief project, waardoor langer tijdelijke bestemmingen mogelijk worden gemaakt; daarmee kan Veghel de organische ontwikkeling van het gebied realiseren.
Bekijk hier een videoverslag van het bezoek.
Geen ‘paarse kastelen’ in Boekel
Boekel is één van de gemeenten die op onderdelen al zo veel mogelijk probeert te werken in de geest van de Omgevingswet. De gemeente heeft in bepaalde wijken het welstandstoezicht afgeschaft. Ook hanteert Boekel een verkorte procedure voor het verkrijgen van een bouwvergunning. Reden voor minister Schultz om op 19 september eens te gaan kijken hoe in deze Brabantse gemeente een en ander heeft uitgepakt.
Na een rondleiding door de wijk constateerde zij dat het afschaffen van het welstandstoezicht in ieder geval niet heeft geleid tot ‘paarse kastelen’. Zij sprak haar waardering uit voor gemeenten die hun nek uitsteken en vooruitlopend op de Omgevingswet al werken in de geest van de wet. “Dergelijke initiatieven zijn van grote waarde, om twee redenen: het zijn signalen van maatschappelijk en bestuurlijk draagvlak én het levert inzicht op door ervaringen vanuit de praktijk.”
Na het werkbezoek van de minister aan Boekel spraken vier aanwezige wethouders van zogenoemde koplopergemeenten o.l.v. adjunct-directeur Eenvoudig Beter, Arjan Nijenhuis, met elkaar over hun rol als koploper van (decentrale) vereenvoudiging en verbetering van omgevingsregels en -praktijk.
Aan tafel: Ted van de Loo (Boekel), Ilona Lagas-Meijer (Ommen), Anno Wietze Hiemstra (Hoogeveen) en Jaap Kuin (Assen).
De wethouders bleken graag bereid om hun ervaring in te zetten voor beweging bij andere gemeenten. Bijvoorbeeld rond het bereiken van een cultuuromslag in beheer en ontwikkeling van de leefomgeving. Daarbij gaat het om: van ‘Nee, tenzij’ naar ‘Ja, mits’, daadkrachtig bestuur dat niet bang is om ‘nat te gaan’ en het enthousiasmeren van belanghebbenden bij ambitieuze gebiedsontwikkelingen. Op dat laatste thema is bij de koplopers een heel scala aan werkvormen ontwikkeld en toegepast waarmee anderen hun voordeel kunnen doen.
Voor de Dag van het Omgevingsrecht op 15 november, wordt met de koepels VNG, UvW en IPO een programma voor bestuurders ontwikkeld waarin de ervaring van deze en andere koplopers een belangrijke rol zal spelen.
Eenvoudig beter in`t land: snellere procedures, betere inspraak
Voor het landinrichtingsproject Noordwest Overijssel zijn onlangs door de provincie Overijssel, waterschap Reest en Wieden en de gemeente Steenwijkerland tegelijkertijd drie procedures doorlopen. Deze overheden hebben in dezelfde periode vijf plannen gemaakt. Over de plannen is één milieueffectrapportage uitgevoerd. Deze aanpak levert een half jaar tijdwinst op en maakt de inspraakprocedure voor burgers begrijpelijker en toegankelijker. Binnenlands Bestuur berichtte hierover onlangs.
Waterberging en natuur
De aanleiding voor de samenwerking is een plan voor herinrichting van 300 hectare waterberging en natuur in Noordwest Overijssel. Daarvoor was een inrichtingsplan van de provincie nodig, watergebiedsplannen voor de waterberging en wijziging van het bestemmingsplan voor de herverkaveling. Door de procedures te coördineren konden alle plannen gelijktijdig ter inzage worden gelegd, zodat belangstellenden in één keer konden inspreken over de hele gebiedsinrichting.
Eén keer inspreken over alles
De Dienst Landelijk Gebied (DLG) heeft als coördinerende partij in Noordwest Overijssel het voortouw genomen om de procedures en de inspraak van de verschillende overheden gelijk te laten lopen. Voor DLG was het de eerste keer dat deze werkwijze werd gevolgd, maar men is zeker van plan dat vaker te doen. Burgers kunnen zich op deze wijze in één keer over de plannen uitspreken, waarna het aan de samenwerkende overheden is om uit te maken tot aanpassing van welke plannen dat moet leiden.
Afstemming en vertrouwen
Deze aanpak is sneller en beter voor burgers, maar vergt veel afstemming en onderling vertrouwen achter de schermen. Zo werd besloten om het coördinerend bevoegd gezag bij de provincie te leggen, terwijl de gemeente nog geen vastgelegd inrichtingsplan van de provincie heeft kunnen zien voor tot wijziging van het bestemmingsplan werd overgegaan. Het project is in lijn met de plannen voor de Omgevingswet en DLG is van harte bereid de ervaringen met de minister van I en M te delen.
Bron: http://www.binnenlandsbestuur.nl
Nu al Eenvoudig Beter? Laat het weten!
Het Rijk werkt samen met andere overheden, adviseurs en belanghebbenden aan de Omgevingwet. Een wet waarin veel regels voor de leefomgeving zullen samenkomen. De uitvoeringspraktijk hoeft echter niet te wachten tot de wet in werking is getreden. Met inzet van beschikbare wetgeving en veel inventiviteit worden op allerlei plekken nu al eenvoudige en betere regels en werkwijzen toegepast. Inspirerende voorbeelden die navolging verdienen en een proeftuin vormen voor de Omgevingswet. Met ‘Nu al Eenvoudig Beter’ gaan we aansprekende voorbeelden verzamelen, delen en uitdragen.
Om te laten zien dat vernieuwing van het omgevingsrecht in de praktijk al begonnen is.
Om de uitvoeringspraktijk te versterken en overheden en bedrijven te stimuleren om nu al in de geest van ‘Eenvoudig Beter’ te gaan werken.
Om te laten zien dat het programma Eenvoudig Beter aansluit bij ontwikkelingen in de uitvoeringspraktijk.
Om Eenvoudig Beter als breed programma te laten zien waarin het niet alleen gaat om wetgeving, maar ook om bestuurscultuur, werkwijzen en kennis.
We doen dat met werkbezoeken, publicaties, social media, bijeenkomsten, masterclasses, excursies en een ‘inspiratieoverzicht’ dat voor iedereen te raadplegen zal zijn op onze website . Dat overzicht biedt inhoudelijke input voor de activiteiten en is een inspiratiebron voor andere overheden en bedrijven. Wij vragen daarom aan gemeenten, waterschappen, provincies, adviesbureaus en andere bedrijven en organisaties om vernieuwende regels, procedures en werkwijzen voor het overzicht aan te melden. Vanzelfsprekend wordt altijd eerst toestemming gevraagd van de initiatiefnemers vóór we overgaan tot publicatie op de site of andere activiteiten rond een initiatief.
U kunt uw vernieuwende initiatieven per mail aanmelden bij: postbus.eenvoudigbeter@minienm.nl
Agenda
9 oktober: Dag van de Omgevingswet (VVM/VMR), Den Bosch
11 oktober: Jaarcongres Vereniging Bouw- en woningtoezicht, Nijmegen
31 oktober: Werkbezoek minister Schultz aan Maasdonk
7 november: Werkbezoek minister Schultz aan Ommen
7 november: Informatiebijeenkomst ‘Water en de Omgevingswet’, Amersfoort
15 november: Dag van het omgevingsrecht (IenM, IPO, VNG en UvW)
27 november: Studiemiddag nieuwe Omgevingswet (Berghauser Pont Academy), Utrecht
Interessante publicaties
Vormgeven aan de spontane stad
Belemmeringen en kansen voor organische stedelijke herontwikkeling
PBL & Urhahn urban Design
In dit onderzoek hebben PBL en Urhahn Urban Design gekeken hoe organische gebiedsontwikkeling in de praktijk verloopt, welke belemmeringen zich voordoen en welke rol de (gemeentelijke) overheid speelt. Hiermee vormt de publicatie een vervolg op De Spontane Stad van Urhahn en De Energieke Samenleving van PBL. Op basis van een uitgebreide analyse van initiatieven en gebieden concluderen de auteurs dat het faciliteren van initiatieven meer te maken heeft met het doorbreken van gewoonten en werkpraktijken dan met het systeem van wetten en regels.
“Toch kunnen veranderingen in het omgevingsrecht wel degelijk bijdragen aan de mogelijkheden van gemeenten om zich uitnodigend en faciliterend op te stellen naar initiatiefnemers. Als ruimtelijke ontwikkelingen in de nieuwe Omgevingswet minder worden opgevat als ‘projecten’ met een duidelijk eindpunt en eindbeeld en meer als ‘open einde processen’ dan helpt dat de lokale praktijk”, aldus ir. Gert Urhahn van Urhahn Urban Design en prof. dr. Maarten Hajer, directeur Planbureau voor de Leefomgeving in het voorwoord.
