Nieuwsmail nummer 23, juni 2014
Wetsvoorstel Omgevingswet naar de Tweede Kamer
Minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu heeft vandaag, 17 juni, het wetsvoorstel Omgevingswet naar de Tweede Kamer gestuurd. Een nieuwe wet, die gaat over de fysieke leefomgeving en die alle wetten en regels op dat gebied vereenvoudigt en bundelt.
Minister Schultz: “De Omgevingswet past bij deze tijd: het maakt complexe en verbrokkelde regelgeving eenvoudiger. Het geeft ook ruimte aan regionale verschillen, voor innovatie en voor eigen initiatief. De totstandkoming van de Omgevingswet is de grootste wetgevingsoperatie sinds de vernieuwing van de Grondwet in 1848. Met deze wet zetten we ons samen met alle betrokken partijen in voor een veilige en gezonde leefomgeving, met ruimte voor nieuwe ontwikkelingen’.
Dankzij de Omgevingswet moet het verkrijgen van een vergunning straks sneller en eenvoudiger verlopen. Een voorbeeld: de uitbreiding van een school op een locatie waar vooral wordt gewoond, waar bomen moeten worden gekapt en waar extra uitritten nodig zijn. Onder de huidige regelgeving zijn drie omgevingsvergunningen nodig met een proceduretijd van een half jaar. Onder de Omgevingswet wordt dat één omgevingsvergunning, met een proceduretijd van slechts 8 weken. Of als een gemeente haar beleid wijzigt voor bijvoorbeeld alle scholen, horeca of woonboten binnen haar grondgebied. Nu moet zij alle bestemmingsplannen met die functies aanpassen. Straks heeft de gemeente één omgevingsplan voor haar hele grondgebied en kan zij die aanpassing in één keer doen. Efficiënt en kostenbesparend.
De Omgevingswet houdt rekening met regionale verschillen, zoals stedelijke groei versus bevolkingskrimp. Provincies en gemeenten krijgen meer ruimte voor flexibiliteit en eigen afwegingen. Een belangrijk element in het wetsvoorstel is de betrokkenheid van burgers en bedrijven bij besluitvorming over projecten. Degenen die wonen en werken in een gebied kunnen participeren, waardoor de kwaliteit van de besluitvorming verbetert. Die betrokkenheid wordt ook gestimuleerd bij besluitvorming over plannen en visies. Ook maakt de wet het mogelijk om beter in te spelen op actuele ontwikkelingen, zoals het aanpakken van leegstand.
Het huidige Nederlandse omgevingsrecht staat soms innovatieve en duurzame initiatieven in de weg. De Omgevingswet biedt straks meer ruimte, met onder andere de experimenteerbepaling. Met de Omgevingswet wordt het stelsel van ruimtelijke regels volledig herzien. Het vraagt om een andere werk- en denkwijze van overheden, burgers en bedrijven. Samenhangend, flexibel, uitnodigend en innovatief zijn daarbij de kernwoorden. Hierop vooruitlopend doen overheden nu al ervaring op met de filosofie achter de Omgevingswet, onder de noemer ‘Nu al Eenvoudig Beter’.
De komende jaren wordt de uitvoeringsregelgeving vereenvoudigd en verbeterd. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overleg (IPO), de Unie van Waterschappen (UvW), het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties zijn daar nauw bij betrokken. Het Rijk spant zich met deze partners in voor een zo goed mogelijke implementatie van de wet.
Collegereeks over de Omgevingswet
Welke consequenties heeft de stelselherziening voor duurzaamheid? En welk vertrouwen is nodig van alle betrokken partijen? De Omgevingswet kent veel aspecten die het verdienen extra te worden belicht. De komende tijd zijn er een aantal 7-minutencolleges op onze website te bekijken, waarin experts vanuit hun eigen achtergrond verschillende facetten van de Omgevingswet bespreken. Bekijk de 7-minuten colleges en krijg een beeld bij thema’s zoals de voordelen van integraal werken en meer flexibiliteit. En de praktische consequenties van het werken met een omgevingsvisie en het omgevingsplan.
Als eerste in de reeks Ed Nijpels: Hoe de Omgevingswet zorgt voor duurzame projecten.
Geef die pen door! Column Peter Prins
In 2014 maken we ruimte in onze nieuwsmail voor lezers om hun mening te geven over de stelselherziening omgevingsrecht. We doen dit onder de noemer ‘Geef die pen door!’. Elsbeth Vogel, senior counsel environment and safety Philips gaf de pen door aan Peter Prins van PRINS Projectmanagement.
Investeer in de kwaliteiten van de chef-koks voor de leefomgeving
Met dank aan mijn voorgangers voor de inspirerende woorden over kookboeken en recepten voor de leefomgeving en goed bestuur. Ik wil het graag hebben over de kwaliteiten van de chef-koks in Nederland.
Natuurlijk is het belangrijk om goeie kookboeken en recepten te hebben. Als de basisregels voor het werken aan de leefomgeving eenvoudiger en duidelijker worden biedt dat meer ruimte voor snelheid en creativiteit. Maar het zijn uiteindelijk de chef-koks die bepalen of het eindresultaat eetbaar wordt. En dan heb ik het over de vele project- en programmamanagers die dagelijks werken aan verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving.
Hun werkterrein is de afgelopen jaren ingrijpend veranderd. Ik heb dat aan de lijve ervaren op het Eiland van Schalkwijk, de Vlagheide en bij de ‘Ruit’ van snelwegen rond Eindhoven en andere projecten. Mondige en goed opgeleide burgers en ondernemers zijn, met de kennis en informatie via internet, steeds beter zelf in staat hun ideeën voor de leefomgeving vorm te geven. Dat is toe te juichen, maar betekent wel dat het aantal spelers in de leefomgeving in korte tijd fors groter is geworden. In het verlengde daarvan zijn ook de geldstromen voor de vormgeving van de leefomgeving ingrijpend veranderd. Overheid en ontwikkelaar zijn niet langer op eigen kracht in staat de leefomgeving vorm te geven, maar hebben de ondernemers, maatschappelijke organisaties en burgers hard nodig. Daarnaast is er sprake van een toenemende politieke instabiliteit op alle niveaus. De politieke verschuivingen lijken bij elke verkiezing groter te worden en vragen steeds meer flexibiliteit van project- en programmamanagement.
Dan vraag ik mij af, wie kan er nog chocola van maken? Wordt er in de breedte voldoende geïnvesteerd in de kwaliteiten van de chef-koks voor de leefomgeving in Nederland? Heb jij daarop het antwoord Ab van Luin*?
Peter Prins,
liefhebber van complexe ruimtelijke vraagstukken en werkzaam bij PRINS Projectmanagement
* Ab van Luin is codirector coöperatie NederlandBovenWater innovatieprogramma gebiedsontwikkeling
Eenvoudig Beter Europa in!
Naast alle producten die gerelateerd zijn aan de Omgevingswet, heeft Eenvoudig Beter ook een EU-project: Make it Work!
Met het oog op de ontwikkeling van de Omgevingswet heeft de juridische directie van IenM een paar jaar geleden een grondige analyse verricht van EU-milieurichtlijnen (in Europa is dat inclusief water en natuur). Deze analyse maakt duidelijk dat de Europese milieurichtlijnen vaak dezelfde, terugkerende instrumenten en procedures bevatten, zoals het stellen van normen voor de leefomgeving, verplichtingen tot het opstellen van plannen, verlenen van vergunningen, uitvoeren van inspecties, etc. De bepalingen daarover zijn echter per richtlijn en verordening verschillend vormgegeven, vaak zonder inhoudelijke argumenten. Die verschillen belasten onnodig de uitvoeringspraktijk en kunnen een belemmering vormen voor een integrale benadering van de leefomgeving en regelgeving, beleid en uitvoering. De problemen zijn het grootst daar waar verschillende richtlijnen tegelijk van toepassing zijn. Niet alleen Nederland heeft daar last van, dit probleem wordt ook door andere lidstaten herkend. Het draagt bij aan de implementation gap – het gat tussen de inhoudelijke doelen van de regelgeving en de daadwerkelijke uitvoering ervan.
Het project Make it Work(MiW), opgericht door Eenvoudig Beter in samenwerking met de juridische directie en de internationale directie, heeft zich ten doel gesteld Europese milieuregelgeving beter uitvoerbaar te (helpen) maken door meer consistentie en coherentie tussen milieurichtlijnen te (helpen) brengen. Dat klinkt gemakkelijk maar is een lange-ademtraject, dat in nauwe samenwerking met betrokken actoren tot stand moet worden gebracht. In Nederland is een brede werkgroep ingericht met betrokkenen vanuit eigen en relevante andere departementen en andere overheden. In de EU werkt MiW nauw samen met het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en andere landen aan een coalitie van lidstaten die het MiW gedachtegoed onderschrijven en samenwerken om de dialoog te voeren met de Europese instellingen over verbetering van het EU-milieuacquis. Dit alles in goed overleg met de Europese Commissie. Er wordt gewerkt aan een concreet product: een set van richtsnoeren te gebruiken voor nieuwe wetgeving of wetgeving die moet worden herzien op Europees niveau, dat samen met lidstaten, Commissie en Europees Parlement kan worden ingezet vanaf 2016. Niet toevallig het moment van Nederlands EU-voorzitterschap….
Op onze website kunt u meer informatie vinden over Make it Work.
Voor meer informatie: anke.willemstein@minienm.nl en jan.teekens@minienm.nl
Aanmelding nieuwe projecten Crisis- en herstelwet
De ministerraad heeft vorige maand een aantal projecten aangewezen als innovatief experiment, en andere projecten kunnen gebruik gaan maken van bestuursrechtelijke versnellingen. Het ging om projecten van de negende tranche van het Besluit uitvoering Crisis- en herstelwet. Voor de 10e tranche is het nog mogelijk om projecten aan te melden tot 1 oktober 2014.
Pilots omgevingsvisie gezocht
Dit najaar start het ministerie van IenM met een aantal pilots omgevingsvisie. Inzet is, dat initiatiefnemers gedurende twee jaar ervaring opdoen met het werken aan omgevingsvisies.
De BNSP werft in opdracht van het ministerie negen pilots en zal een kennisontwikkelings- en leertraject opzetten en uitvoeren rondom die pilots. Doel ervan is ‘leren en inspireren’: het benutten van de kans om ervaring op te doen met de omgevingsvisie en die ervaring te delen nog voordat de wet in werking treedt.
Het traject is in eerste instantie interessant voor potentiële initiatiefnemers, vooral projectleiders en betrokkenen van op te stellen omgevingsvisies bij provincies, gemeenten en Rijk. Het kennis- en leertraject rondom de pilots is interessant voor professionals, bestuurders en gebiedspartijen, onder meer door deelname aan een pilot, de masterclass en/of twee landelijke bijeenkomsten. Van plan een omgevingsvisie te maken? Kijk dan snel in de flyer.
Agenda
24 juni 2014: Bijeenkomst Vereniging voor Milieurecht Wetsvoorstel Omgevingswet: ruimte voor normen en waarden (Den Haag)
De Vereniging voor Milieurecht organiseert in samenwerking met het Ministerie van IenM een themamiddag over de belangrijkste veranderingen die het wetsvoorstel met zich meebrengt. Daarnaast zullen drie sprekers ingaan op het omgevingsplan, de omgevingsvergunning en de omgevingswaarden en instructieregels.
Klik hier voor informatie en aanmelding.
24 juni 2014: Praktijkbijeenkomst Nu al Eenvoudig Beter (Bunschoten)
Thema: Wat is een goed ruimtelijk beleid voor schaalvergroting en stoppende bedrijven?
In de komende jaren zullen veel boeren meegaan in de schaalvergroting. Anderen zullen gaan stoppen met hun bedrijf. Dat betekent dat er veel ontwikkelingen in het landelijk gebied gaan plaatsvinden: boeren die willen uitbreiden met navenant grotere bouwblokken en stallen. Aan de andere kant: boeren die gaan verbreden en/of die te maken hebben met leegkomende stallen en schuren. Hoe gaan gemeenten hiermee om?
In deze bijeenkomst wordt de aanpak van de gemeenten Bunschoten, Hardenberg, Schouwen-Duiveland en Gemert-Bakel besproken.
Klik hier voor informatie en aanmelden.
26 juni 2014: Informatiebijeenkomst wetsvoorstel Omgevingswet 2014 en jaarlijkse Schakeldag (Utrecht)
Het wetsvoorstel Omgevingswet is naar de Tweede Kamer gestuurd. Tijdens deze formatiebijeenkomst wordt u bijgepraat over de ins en outs van het wetsvoorstel. U krijgt antwoord op vragen als: Wat staat er in het wetsvoorstel? Wat is er gedaan met de belangrijkste adviezen en opmerkingen, en welke keuzes zijn gemaakt? Ook wordt u bijgepraat over de stand van zaken rond de uitvoeringsregelgeving en de implementatie.
Klik hier voor informatie en aanmelden.
De informatiebijeenkomst over het wetsvoorstel Omgevingswet vindt dit jaar plaats in samenwerking met Rijkswaterstaat die dan de jaarlijkse Schakeldag organiseert. Tijdens dit jaarlijkse evenement wordt u bijgepraat over alle ontwikkelingen op het gebied van milieu en ruimte. Bijvoorbeeld over veranderingen in wet- en regelgeving. Ook kunt u uitgebreid bijpraten en kennis uitwisselen met vakgenoten. Het thema van de Schakeldag 2014 is ‘toekomstbestendigheid’
Klik hier voor informatie en aanmelden.
Interessante publicaties
Op onze website zijn alle rapporten en artikelen te vinden onder ‘publicaties’.
Informatiemateriaal over de stelselwijziging omgevingsrecht
Ter gelegenheid van de indiening van het wetsvoorstel Omgevingswet op 17 juni is al het informatiemateriaal over de Omgevingswet geactualiseerd en aangevuld. Op onze website vindt u onder meer de volgende publicaties digitaal:
Informatieblad Omgevingswet in het kort
Informatieblad Beter in balans
Informatieblad Winst van de wet
Informatieblad De belangrijkste veranderingen
Informatieblad Omgevingsvisie
Informatieblad Programma
Informatieblad Decentrale regels
Informatieblad Algemene rijksregels
Informatieblad Omgevingsvergunning
Informatieblad Projectbesluit
Informatieblad Ruimte voor ontwikkeling
Informatieblad Het digitale stelsel
